Scenarzystą i reżyserem spektaklu był Przemysław Wasilkowski, a aktorami osoby z nim zaprzyjaźnione. Zgodnie z koncepcją w spektaklu uczestniczyli mieszkańcy wiosek pomagając m.in. sporządzać scenografię.
Spektakl składał się jak gdyby z trzech części. Pierwsza to przygotowanie do spektaklu, w trakcie którego publiczność mogła słuchać czytanych przez lektora urywków książki “Na tropach Smętka” Melchiora Wańkowicza.
Powieść napisana w przededniu II wojny światowej opisuje tereny Mazur i rodzących się problemów narastającej nienawiści ludności pochodzenia niemieckiego w stosunku do rdzennej, polskojęzycznej ludności mazurskiej. Nikt wówczas nie mógł przewidzieć tragicznych wydarzeń, które zdarzą się w całej Europie i zmienią losy ludzkie, powodując nie tylko śmierć, ale wygnania i deportacje. Jednym z doświadczonych tę tragedią było ludność Mazur.
Druga część spektaklu to przybycie wozem konnym wesołej trupy aktorskiej. W miarę rozwijającej się akcji następowała zmiana charakteru spektaklu, coraz więcej było wątków tragicznych. Rozdzierające było poszukiwanie przez matki zagubionych i zamienionych dzieci. Wstrząsająca historia oparta była na motywach "Baśni o zamienionym dziecku" Luigi Pirandella.
Zdaniem autora scenariusza, Przemka Wasilkowskiego, była to alegoria losu ludności doświadczającej wypędzeń. Jak zwykle kobiety najbardziej ich doświadczały i to one najczęściej przenosiły pamięć o nich na przyszłe pokolenia.
Sprawcą tych działań miał być złośliwy kłobuk - demon opiekujący się dobytkiem i ogniskiem domowym.
Kłobuk jest utożsamiany z duszą martwego płodu. Przybierał najczęściej postać zmokłej kury, a także kaczki, gęsi, sroki, wrony, kota, a nawet człowieka.
Kłobuka można było sprowadzić do domu kusząc go jedzeniem lub przygarniając kurczaka. Można także było go sobie "wyhodować", zakopując pod progiem domu poroniony płód, który po siedmiu dniach (według innych podań miesiącach lub latach) zamieniał się w kłobuka. (Wikipedia).
Ostatnia część to multimedialna prezentacja polegająca na wyświetlaniu zdjęć oraz wysłuchaniu wspomnień zgromadzonych w trakcie projektu przez Stowarzyszenie TRATWA we wsiach Gminy Stare Juchy uczestniczących w projekcie.
Wspomnienia dotyczyły okresu powojennego i wydarzeń, które zmusiły pierwszych mieszkańców do opuszczenia rodzinnych stron i niepewności losu pierwszych lat wygnania.
Reżyseria i Scenariusz: Przemysław Wasilkowski
Projekcje Video: Marcin Złakowski
Dźwięk: Grzegorz Gromek
Logistyka: Roman Jedynak
Występują: Anna Derewecka, Anna Młynarczyk, Aleksandra Romanek, Katarzyna Rutkowska, Krzysztof Jankowski, Wojciech Jaworski, Piotr Rynkiewicz.
Partnerzy: Collegium Civitas, Urząd Miasta Ełk.
Sfinasowano ze środków: Trust for Civil Society in Central and Eastern Europe, Gminę Stare Juchy, Starostwo Powiatowe w Ełku, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
