Aktualności

Ludzie i wydarzenia

21paz2015

STARE JUCHY - EDUKACYJNE INSPIRACJE

W ostatnim numerze pisma "PUBLIKATOR" nr 57 (2015), na stronie 15-16 zamieszczono relację z pobytu nauczycieli - metodyków i pracowników Mazurskiego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli w Starych Juchach

Mazurski Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli

Mazurski Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Ełku jest instytucją działającą dla całej publicznej edukacji w powiecie. Ośrodek świadczy usługi szkoleniowe odpowiadające zainteresowaniom i potrzebom poszczególnych nauczycieli oraz całych rad pedagogicznych. Praca MODN opiera się w podstawowej części na aktywności doradców metodycznych, zatrudnionych w poszczególnych szkołach na terenie powiat, wspieranych przez konsultantów – etatowych pracowników MODN. Całością zarządza dyrektor Michał Jodko. Wszyscy nauczyciele zobowiązani są do ponoszeni swoich kwalifikacji, dotyczy to zwłaszcza osób szkolących nauczycieli. Z takich przesłanek powstał program poznawania zasobów historycznych, kulturalnych i edukacyjnych powiatu przez kadrę MODN. Zaplanowany na kilka lat program rozpoczęła wizyta w Starych Juchach.

Stare Juchy

Gmina Stare Juchy wraz z 4 innymi gminami (gmina miasto Ełk, gmina wiejska Ełk, Kalinowo i Prostki) tworzy powiat ełcki i należy do obszaru działania Mazurskiego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli. Właśnie ta gmina, najmniejsza pod względem liczby ludności (ok. 4 tysięcy mieszkańców w 28 miejscowościach), posiada największe zasoby krajobrazowo-przyrodnicze w całym powiecie. Gęstość zaludnienia jest tu 5 razy mniejsza niż w Polsce, ale wpływ na to ma duża powierzchnia trudnych przecież do zamieszkania jezior oraz bezludnych lasów.

Gmina Stare Juchy leży w północnej części powiatu, na styku Wielkich Jezior Mazurskich (j. Orzysz w Skomacku Wielkim), Pojezierza Ełckiego z dziesiątkami mniejszych jezior oraz Mazur Garbatych. Wielu turystom przypomina krajobraz podgórski: pofałdowany, zalesiony, z krętymi drogami, urwiskami, serpentynami. Jednocześnie bogate zasoby wodne (tylko w pobliżu Starych Juch jest 7 jezior) umożliwiają dostęp do Wielkich Jezior Mazurskich, a także otwierają drogę do Bałtyku. Przez Stare Juchy przebiega linia kolejowa z Ełku do Olsztyna (z Białegostoku do Gdańska).

Niemal połowa populacji gminy (1800) mieszka w jej stolicy, Starych Juchach, założonych w XV wieku. Wieś w obecnym kształcie powstała w okresie międzywojennym z połączenia trzech Juch – Nowych, Starych i Szlacheckich. Miejscowość należy do najstarszych w powiecie ełckim. Działają tu jedyne w całej gminie gimnazjum oraz szkoła podstawowa.

Od wyborów samorządowych w 2006 roku wójtem gminy Stare Juchy jest Ewa Dorota Jurkowska-Kawałko, a sekretarzem gminy Jarosław Franczuk. Właśnie sekretarz gminy przyjmował w Starych Juchach gości z MODN w Ełku.

Biblioteka - Centrum Informacji i Kultury Gminy Stare Juchy

W dniu 30 września 2015 wczesnym popołudniem niemal cała „załoga” MODN przybyła do Centrum Informacji i Kultury Gminy Stare Juchy na spotkanie z Jarosławem Franczukiem. Pierwszym punktem programu było właśnie zwiedzenie ośrodka kultury. Sekretarz gminy wyjaśnił, że tutejsze centrum różni się od typowego GOK-u, ponieważ jego fundamentem jest biblioteka i multimedia. To jest droga do wiedzy i kultury z najwyższego poziomu. Dzięki temu centrum mieszkańcy Starych Juch i okolic maja łatwy dostęp świata. Jednocześnie nie zaniedbuje się rozwoju lokalnych talentów i zainteresowań. Służą temu pracownie, w tym dobrze wyposażona kuchnia. Remont budynku i jego wyposażenie pozyskano, jak wiele innych urządzeń społecznych w tej gminie, za środki unijne.

Kamień Jaćwingów

Podobno nazwa miejscowości Jucha pochodzi od krwawych ofiar składanych tutaj przez Jaćwingów, pierwotnych mieszkańców tych ziem. Ofiary te składano – według legendy – na potężnym głazie w lesie odległym o kilkaset metrów od wsi. Ten swoisty ołtarz ofiarny ma ponad 11 metrów obwodu i 0,8 m wysokości. Razem to ok. 10 metrów sześciennych kamienia. Kamień stanowi obecnie jedną z atrakcji turystycznych gminy. Wracając do wsi, ujrzeliśmy także zabytkowy i obecnie remontowany zespół dworski z XIX wieku, mały cmentarzyk rodzinny pruskich ziemian gospodarzących w Starych Juchach oraz budynek dawnej szkoły (szkoła w Starych Juchach istniała już w I połowie XVI wieku). W pobliżu tego obiektu, w dolinie przy rzeczce, założono oryginalny park. Stoją w nim ogromne figury popularnych owadów. Pomysł bardzo zabawny i ciekawy, pożyteczny dla edukacji dzieci.

Kościół parafialny

W Starych Juchach istnieje rzymskokatolicka parafia pw. Trójcy Przenajświętszej. Pierwsza parafia katolicka powstała tu jeszcze w XV wieku, ale po roku 1525 zapanowało na Mazurach na ponad 400 lat wyznanie ewangelickie. Nowe wyznanie odziedziczyło w Starych Juchach drewniany kościółek, ale już wkrótce (1586) wybudowano tu nową, murowaną świątynię. Zachowała się ona do dziś i zalicza się do najstarszych zabytków w tej części Mazur. Zabytki znajdujemy również wewnątrz kościoła – to ołtarz główny (gotycki tryptyk z XVI wieku) i drewniana ośmioboczna ambona z datą 1574. Ten zabytek przeszedł gruntowną renowację w specjalistycznej pracowni w Toruniu i odzyskał pierwotna urodę. Na odnowienie czeka ołtarz główny, ale to – jak wyjaśniał ks. Jan Adaszczyk, tutejszy proboszcz – dużo trudniejsze i kosztowniejsze przedsięwzięcie. Ks. Adaszczyk, współpracując z władzami gminy, skutecznie pozyskuje środki unijne na utrzymanie zabytkowej świątyni. Do zabytków zaliczają się również barokowe organy z XVIII wieku oraz dzwon z XVII wieku. Takiego nagromadzenia cennych pamiątek przeszłości nie ma nigdzie w powiecie ełckim. Kościół ewangelicki przejęli po II wojnie światowej katolicy, którzy zasiedlili opustoszałe Mazury. Pierwszym proboszczem został jednak ksiądz katolicki pochodzenia niemieckiego (prawdopodobnie Warmiak), ks. Karol Fox. Osobie pierwszego proboszcza poświęcona została 8 listopada 2013 r. specjalna sesja naukowa w Starych Juchach i posesyjna publikacja (tę książkę otrzymali w prezencie wszyscy uczestnicy wyjazdu do Starych Juch). Zarówno budynek kościoła, jak i organy były w przeszłości gruntownie remontowane.

Wieża widokowa

Realizacja kolejnego punktu programu wiązała się z wędrówką na drugi koniec miejscowości. Tym punktem było obejrzenie kolejnej atrakcji turystycznej Starych Juch. To ogromna wieża mająca ok. 20 m wysokości. Ta konstrukcja stalowo-drewniana, oddana do użytku jesienią 2009 roku, wygląda jak zabytek. Ma ona dwa poziomy widokowe. Roztacza się z nich widok na piękną okolicę, w szczególności na pobliskie jezioro Jędzelewo. Podobnie jak inne obiekty (np. oczyszczalnia ścieków) wieża zbudowana została z dużym udziałem środków zewnętrznych.

Ognisko

Zwiedzanie wszystkich wymienionych obiektów trwało ponad 2 godziny. Dzięki uprzejmości władz gminy pobyt zakończył się ogniskiem na zapleczu Centrum Informacji i Kultury Gminy, gdzie istnieje dobrze urządzone miejsce na takie spotkania. W miłej atmosferze omówiono wnioski z wizyty oraz sposoby wykorzystania zasobów Starych Juch w doskonaleniu nauczycieli z powiatu ełckiego. W grę wchodzą takie elementy edukacji, jak wiedza o kulturze, historia, geografia, a także regionalizm, przedsiębiorczość i wychowanie obywatelskie.

Autor: Ryszard Skawiński, Krzysztof Piłat